Voor de tentoonstelling in het ANNO museum in Zwolle maakte Ursula een fotoserie over het bewogen leven van Joan Derk van der Capellen (1741-1784)
Deze expositie is vanaf 12 januari te bezoeken tot en met 5 april.
Joan Derk was een 18de eeuwse regent, die een ongewone weg koos: Als baron vocht hij voor democratie en gelijkwaardigheid voor de burgers. Hij werd beïnvloed door de idealen van de Verlichting (Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap), zoals die zich in de onafhankelijkheidsoorlog in de Verenigde Staten ontwikkelden.
Joan Derk wordt door zijn opa Reinier van Bassenn opgevoed, hier wordt een zaadje geplant voor een politiek en democratisch gedachtengoed. In 1766 trouwt Joan Derk met Hildegonda Anna Bentinck. Zij verliezen hun eerstgeboren zoon maar krijgen in 1767 een dochter, liefkozend “Betje” genoemd.
Boeren en patriotten werden onderdrukt door de Drosten en kwamen in een “geweldloze” opstand en riepen: “Vivat Capellen!! Capellen moet groot, de Drostendiesnten dood.”
Ondertussen is het land verloren onder de regie van Stadhouder Willem V.
Joan Derk noemt hem spottend: “De Teerbeminde.” In 1776 protesteert Joan Derk tegen een wet waardoor tot slaafgemaakten, bij aankomst in Nederland, niet automatisch vrij zijn.
Joan Derk is een luis in de pels van De Ridderschap en wordt geschorst. In 1782 worden de Drostendiensten afgeschaft en wordt hij weer toegelaten. Zijn politieke vrienden eren hem tijdens een groot diner in Amsterdam. Op het feestelijk, versierde banket staat een groot tafelstuk met daarop een verbeelding van de Hollandse Maagd. Tijdens dit feest beseft Joan Derk dat hij nooit echt van het leven heeft genoten, door zijn keuze om politiek activist te zijn.
Dochter Betje is zeventien als de zoon van Jonker Sloet van Pletteberg, een felle tegenstander van de opvattingen van Joan Derk, opvallend veel aandacht aan haar besteedt. Betje beantwoordt zijn avances maar wordt gewaarschuwd door haar ouders.Zij beseffen dat dit een manier is om Joan Derk onderuit te halen. Betje moet weg uit Zwolle, zij wordt naar familie op landgoed Wittenstein gestuurd.
In 1781 schrijft Joan Derk zijn meesterstuk “Aan het Volk van Nederland” in Huize Appeltern. Honderd jaar later zullen mensen pas weten dat hij de anonieme schrijver is. In het diepste geheim worden tienduizenden pamfletten in de nacht van 25 op 26 september per postkoets verspreid door heel Nederland. Het pamflet slaat in als een bom, en wordt verboden.
Ziekte, veel arbeid en een overmaat van verdriet, het heeft Joan Derk uitgeput en hij bezwijkt, slechts 42 jaar oud.
De graftombe die Hildegonda voor haar man en zichzelf laat bouwen is een doelwit voor Prinsgezinden. Betje en haar man laten de resten van hun (schoon)ouders in het geheim verplaatsen naar de kerk van Gorssel. Gelukkig maar, want in 1788 wordt het grafmonument met buskruit opgeblazen. In Italië wordt een marmeren beeldengroep gemaakt om Joan Derk te eren. Maar helaas, het staat het daar nog steeds in de hoop dat het ooit naar Nederland komt.
Modellen I William Spaaij, Paul Rooyackers, Charlotte Ariaans, Ellen Bloo, Jeltse Bosma, Raphael Broeze, Job du Pau, Jadah de Vos, Lukah de Vos, Joelle Wielstra, Priscilla Blom en Naomi Heerspink
Haar en visagie I Simone van Dongen
Met medewerking van studenten van Cibap Zwolle, Kalf Kostuums Zwolle, Ventura Kampen, en Masa Print Almere